Jeff CarrollGeschreven door Dr Jeff Carroll Bewerkt door Professor Ed Wild Vertaald door Lieke Klein Haar

Hier is onze samenvatting van alle wetenschap gepresenteerd op de tweejaarlijkse bijeenkomst van het Europese Ziekte van Huntington’s Netwerk 2016 - één van de grootste bijeenkomsten van ZvH families, wetenschappers en zorgprofessionals.

Onze eerste wetenschappelijke sessie gaat over recente doorbraken in het begrijpen van de biologie van de ZvH. (Zijbalk: voor de allereerste keer zijn wetenschappelijke sprekers gevraagd om een samenvatting in duidelijke taal te geven voor de aanwezige familieleden. Wij ondersteunen dit!)

Dag 1 – Nieuwe mechanismen

Dr. Doug Macdonald wees op het grote aantal onderzoeken naar huntingtine-verlagende stoffen bij dierlijke ZvH-modellen. Nu testen we deze medicijnen bij echte patiënten!
Dr. Doug Macdonald wees op het grote aantal onderzoeken naar huntingtine-verlagende stoffen bij dierlijke ZvH-modellen. Nu testen we deze medicijnen bij echte patiënten!

Laura Ranum begint de sessie met een nieuwe kijk op hoe het ZvH-gen schade kan aanrichten. Ranum: We hebben de neiging ons te concentreren op het grote, slechte mutante huntingtine-eiwit, maar sommige genen kunnen op verschillende manieren worden gelezen, zoals achteruit. Die wankele manier van genen lezen kunnen cellen kleine, vreemde eiwitten laten maken die kunnen bijdragen aan schade. Ranum heeft aangetoond dat sommige van deze kleine vreemde eiwitten aanwezig zijn in de hersenen van ZvH-patiënten, maar niet dat ze verantwoordelijk zijn voor schade. Ranum: Bestaande geneesmiddelen voor ‘gen-uitschakeling’ zouden zich moeten richten op de meeste berichtmoleculen die aanleiding geven tot deze vreemde eiwitten.

Darren Monckton uit Glasgow heeft bekeken waarom sommige mensen de ZvH eerder of later krijgen dan verwacht. De lengte van de ZvH-mutatie is de belangrijkste beslisser wanneer de ZvH optreedt. Hoe langer de expansie hoe eerder de ziekte doorgaans begint. Met lengte bedoelen we het aantal keren dat de sequentie CAG binnen het ZvH-gen wordt herhaald. Maar soms zijn er andere spellingfouten zoals CAG-CAG-CAA-CAG. Die kleine fouten die verborgen zijn in het CAG-traject zijn moeilijk te vinden, maar dankzij nieuwe technologieën kunnen we ze lezen. Monckton gebruikt nieuwe ‘volgorde’ technologieën om de precieze code van de ZvH-mutatie in vele honderden ZvH-patiënten te lezen. Vroege resultaten suggereren dat deze kleine verborgen fouten ertoe kunnen bijdragen dat cellen ziek worden, en zelfs wanneer de ZvH optreedt. Maar dit zijn slechts de eerste resultaten.

Vervolgens spreekt Flaviano Giorgini van de University of Leicester over mitochondriën, de kleine klodders die onze cellen van stroom voorzien. Flaviano zei net ‘de matrix’ maar hij heeft het niet over een dystopische toekomst waarin computers over enorme kolonies menselijke slaven heersen. In levende cellen verdelen en vermengen mitochondriën zich voortdurend, zoals waterdruppels die overgaan in een plas. Bij de ZvH hebben mitochondriën de neiging om te fragmenteren en blijven ze afzonderlijke waterdruppels in plaats van samen te komen in een plas. Interessant is dat disfunctionele mitochondriën zich ook voordoen als een drijvende kracht achter de ontwikkeling van de ziekte van Parkinson. Flaviano gebruikt fruitvliegjes om mogelijke verbanden tussen de mitochondriale problemen van Huntington en Parkinson te bestuderen. Wanneer Flaviano de ZvH-vliegen extra kopieën laat maken van een mitochondriaal gen van de Parkinson-ziekte, ‘Parkin’ genaamd, leven ze langer. Dit ondersteunt het idee dat specifieke soorten van mitochondriale problemen in de cellen van Parkinson en de ZvH vergelijkbaar kunnen zijn.

Robert Pacifici is de hoofdcommissaris van de CHDI Foundation, die zich uitsluitend toelegt op het ontwikkelen van ZvH-therapieën. Pacifici beschrijft de basisinspanningen van de stichting om therapieën te ontwikkelen voor de soorten energietekorten die vandaag al zijn besproken. Pacifici herinnert iedereen eraan dat al heel vroeg lage energieniveaus zijn waargenomen in de hersenen van de ZvH-patiënten. De twee grootste ZvH-proeven bij mensen tot nu toe, het testen van Creatine en Co-Enzyme Q10, zijn gericht op het versterken van energieniveaus. Helaas konden beide studies de symptomen van de ZvH niet verbeteren. Pacifici denkt dat dit niet betekent dat het versterken van energie in de ZvH een slecht idee is, alleen dat we het misschien nog niet goed genoeg begrijpen. CHDI werkt samen met een reeks energiedeskundigen om te proberen precies te analyseren hoe energietekorten in ZvH-cellen optreden. Pacifici: Als we de oorsprong van het energietekort in ZvH-cellen beter begrijpen, kunnen we betere manieren bedenken om dit te verhelpen. Naarmate de cellen ouder worden ondergaan ze een proces dat ‘oxidatieve schade’ wordt genoemd waarbij essentiële cellulaire componenten chemisch worden beschadigd. Pacifici beschrijft verbanden tussen oxidatieve schade en het verminderde vermogen van cellen om voldoende energie te produceren om te overleven. CHDI ontwikkelt gestandaardiseerde hulpmiddelen voor onderzoekers om oxidatieve schade te kwantificeren, een heel lastig iets om te doen in het laboratorium. Onderzoekers die werken met CHDI gebruiken super krachtige MRI-machines om chemicaliën in de hersenen van levende ZvH-patiënten te meten. Dit maakt het mogelijk dat toekomstige geneesmiddelenstudies echte metingen van energieproductie in de hersenen van ZvH-patiënten omvatten. Deze metingen in levende menselijke hersenen zijn een ‘echt cool’ voordeel naast het gebruik van muizen- of weefselmonsters van overleden ZvH-patiënten.

Dag 1 – Uitschakelen van Huntingtine: op genen gerichte therapieën

De volgende sessie concentreert zich op het echt opwindende onderwerp van Huntingtine-verlagende strategieën, soms ‘gen uitschakeling’ genoemd.

De gentherapie sessie begint met een introductie van Professor Sarah Tabrizi, van University College London (UCL). Ze herinnert het publiek aan de basis van de ZvH-biologie: een mutant gen wordt gelezen door cellen en de informatie wordt gekopieerd naar een 'bericht’. Deze ‘bericht’-kopie van het gen wordt uiteindelijk door cellen gebruikt om een gemuteerd huntingtine-eiwit op te bouwen, waarvan we denken dat het de ZvH veroorzaakt. Dus we hebben een paar doelen waar we kunnen ingrijpen - een mutant gen, een mutant gen ‘boodschap’ en het eiwit zelf.

Doug Macdonald van de CHDI Foundation, vertelt over de eerste van deze doelen - de ‘boodschap’ die het gen met eiwit verbindt. Er zijn verschillende technologieën die dit kunnen doen, elk met voor- en nadelen - het ZvH-veld probeert ze allemaal! Al deze technieken richten zich op het bericht dat het ZvH-gen verbindt met eiwit voor vernietiging. Sommige van deze benaderingen vereisen een onschadelijk virus om het medicijn af te leveren dat leidt tot vernietiging van het ZvH-genbericht. In het algemeen wordt het gebruik van virussen om op deze manier instructies voor cellen te dragen ‘gentherapie’ genoemd. Andere manieren om het ZvH-berichtmolecuul aan te vallen, zoals een soort medicijn genaamd ‘antisense oligonucleotiden’, vereisen geen virussen. De laatste benadering is ontwikkeld door Ionis Pharmaceuticals, die momenteel een opwindende proef doen bij patiënten met de ZvH. Maar een aantal bedrijven zijn nu bezig met zowel ASO als virale benaderingen om ZvH-berichten te verlagen bij ZvH-patiënten. Macdonald herinnert het publiek eraan dat virale behandelingen slechts één keer hoeven te worden toegediend, terwijl ASO’s opnieuw moeten worden toegediend. Dit kan goed of slecht zijn, het zou fijn zijn om maar één injectie te hebben, maar ook fijn om te kunnen stoppen met het afleveren van medicijnen als dat nodig is. Deze complexiteit kan alleen worden uitgewerkt in klinische proeven bij mensen, zoals de proef die Ionis nu uitvoert. Deelnemers aan deze proeven zijn onderzoekshelden, die het risico nemen om deze medicijnen te testen voor de hele ZvH-gemeenschap! Macdonald informeert het publiek over de voortgang bij het ontwikkelen van ‘biomarkers’ voor ZvH-proeven die de ZvH-boodschap en het eiwit verminderen. Biomarkers zijn dingen die we meten bij mensen na behandeling met een medicijn. Eén type vertelt ons of ons medicijn doet wat het zou moeten doen. Macdonald werkt met een groot team van onderzoekers die heel gevoelige testen hebben ontwikkeld voor de niveaus van het huntingtine-eiwit. Dus, aangezien ons doel is het niveau van ZvH-eiwit te verlagen, kunnen onderzoekers deze hulpmiddelen gebruiken om vast te stellen of hun medicijnen werken.

Dr. Paul de Sousa vraagt Professor Tabrizi - “wat is de toekomst en wat is de tijdlijn voor de lopende Ionis-studie?”. Professor Tabrizi herinnert het publiek eraan dat de huidige Ionis-studie een veiligheidsonderzoek is, ontworpen om vast te stellen dat het medicijn veilig is bij mensen. Normaal gesproken zou dit veiligheidsonderzoek worden gevolgd door twee aanvullende onderzoeken om te zien of het medicijn daadwerkelijk werkt. Maar in dit geval zijn er plannen aan de gang die deze studies kunnen doen ineenvallen in wat een rechtstreeks naar cruciaal benadering wordt genoemd! Indien mogelijk zou de volgende studie een enkel onderzoek zijn dat is opgezet om vast te stellen of de geneesmiddelen effectief zijn in de ZvH. Dit is het bewijs dat alle betrokkenen deze medicijnen zo snel mogelijk bij de ZvH-patiënten willen krijgen, als ze bewezen veilig en effectief zijn.

Indien mogelijk zou de volgende Ionis / Roche-huntingtine-verlagende studie een enkele proef zijn om vast te stellen of de medicijnen effectief zijn in de ZvH.

Nu komt er een advies van een onderzoeker die al aan een onderzoek met menselijk brein van ASO’s heeft gewerkt. Professor Francesco Muntoni, van UCL. Muntoni heeft veel gewerkt in neuromusculaire ziekten zoals Duchenne Muscular Dystrophy en Spinal Muscular Atrophy. In beide ziekten gebruikt Muntoni ASO’s om berichten voor specifieke genen te maken, vergelijkbaar met wat we in de ZvH willen doen. Francesco Muntoni is een beetje een legende in het ontwikkelen van behandelingen voor degeneratieve ziekten bij kinderen. Muntoni bestudeert kinderen met spinale musculaire atrofie, hij beschrijft het als ‘genetische polio’ omdat SMA-kinderen spiercontrole verliezen. Een ASO-medicijn genaamd Nusinersen helpt diermodellen van SMA nadat het is afgeleverd aan de vloeistof waarin de hersenen en het ruggenmerg baden. Het wordt nu getest bij zuigelingen met SMA, die spinale vloeistof injecties van het medicijn ontvangen. Soortgelijke levering wordt gebruikt voor het ASO-medicijn dat momenteel wordt getest bij volwassenen met de ZvH. We kunnen dus veel van SMA leren. Muntoni beschrijft zeer opwindende resultaten van SMA-onderzoeken die laten zien dat kinderen die worden behandeld met Nusinersen het veel beter doen dan verwacht. Muntoni deelt een video van een kind dat is behandeld met Nusinersen en dat een verbazingwekkende motorieke beheersing heeft voor een kind met SMA! Dit zijn spannende resultaten voor SMA.

Het laatste gesprek van de sessie is van Matt Chiocco, van Shire Pharmaceuticals - ze hebben een andere benadering voor het verlagen van huntingtine. In plaats van te proberen de boodschap te vernietigen, heeft Shire een aanpak die ervoor zorgt dat de boodschap nooit wordt gemaakt. Chiocco beschrijft de uitbreidende gentherapieprogramma’s van Shire. Denk eraan, dit zijn benaderingen van eenmalige leveringen die gebaseerd zijn op virussen. Shire en Sangamo hebben echt coole tools ontwikkeld genaamd “Zinc Finger Protein Repressors”. Het is een mondvol, maar in feite hebben ze aangepaste eiwitten ontworpen die bij het DNA in de buurt van het ZvH-gen blijven. Wanneer ze aan cellen worden afgeleverd, blokkeren de eiwitten fysiek de machinerie die nodig is om het gen in zijn boodschap te kopiëren. Geen boodschap, geen eiwit. De aanpak van Shire is om virussen te maken die cellen leren om te voorkomen dat het ZvH-gen wordt gekopieerd naar de boodschap. Wanneer ze deze virussen aan de hersenen van ZvH-muizen leveren zien ze verbeterde symptomen, wat erop wijst dat ze op de goede weg zijn!

Dag 1 – Grote diermodellen in de ZvH

De middagsessie begint met een bespreking van ‘grote modellen’ van de ZvH. Het meeste labwerk in de ZvH wordt gedaan met behulp van kleine dieren zoals vliegen, wormen en muizen, die relatief gemakkelijk zijn om mee te werken. Maar David Howland, van de CHDI Foundation, herinnert het publiek eraan dat ‘alleen mensen lijden aan de ZvH’. Howland herinnert ons eraan dat een muizenbrein duizend keer zo klein is als een menselijk brein, en de windingen van het menselijk brein mist. Als onderzoekers bijvoorbeeld medicijnen proberen af te leveren in de hersenen, is het veel gemakkelijker om muishersenen te vullen dan een menselijk brein. Howland suggereert dat dieren zoals apen of schapen nuttige hulpmiddelen zijn om ZvH-medicijnen te ontwikkelen omdat ze grote, complexe hersens hebben. Onderzoekers hebben al schapen, varkens en apen met de ZvH-mutatie ontwikkeld om het testen van medicijnen in grotere hersenen mogelijk te maken.

Professor Jenny Morton, van de Cambridge University, is een pionier in het gebruik van schapen als belangrijke modellen voor ZvH-onderzoek. Morton laat voorbeelden zien van technologieën, zoals MRI voor beeldvorming van levende hersenen, die werken bij zowel schapen als ZvH-patiënten. Haar team heeft nu een groot aantal experimenten gedaan, waaronder het onderzoeken van het denkvermogen van ZvH schapen. Morton heeft interesse in de denkproblemen die gepaard gaan met de ZvH - deze zijn moeilijk te bestuderen bij muizen, want muizen zijn behoorlijk dom! Morton experimenteerde met nieuwe manieren om complexe mentale handelingen te testen, zoals het herkennen van gezichten. Schapen kunnen snel een gezicht leren herkennen met grote nauwkeurigheid, zoals dat van actrice Emma Watson - zelfs met verschillende haarstijlen! Er zijn geavanceerde hersenmechanismen nodig om afbeeldingen van een specifiek menselijk gezicht te herkennen en te onderscheiden van andere gezichten. Dit soort mentale gymnastiek bewijst waarom ZvH-schaapmodellen nuttig zouden kunnen zijn voor het testen van geneesmiddelen die op denkmoeilijkheden in de ZvH zijn gericht.

Waarom fokt Ralf Reilmann varkens met een ZvH-mutatie? Varkens hebben grote hersenen die enigszins vergelijkbaar zijn met menselijke hersenen. Ralf’s varkens zullen ons helpen bij het plannen en ontwerpen van medicijnen voor de behandeling van grote hersenen van mensen. En Anthony Chan hielp bij het ontwikkelen van het allereerste apenmodel van de ziekte van Huntington.

Korte berichten

Een snel overzicht van de sessie ‘korte berichten’ die we niet live konden tweeten: Pamela Farshim van UCL vertelde ons dat nieuw ontwikkelde virussen zich veel beter kunnen verspreiden door de hersenen van ZvH-muizen. Betere virussen kunnen ons helpen om ‘gentherapie’ of ‘gen aanpassing’ behandelingen naar meer delen van het ZvH-brein te krijgen. Rana Soylu van de Lund Universiteit gebruikte virussen om individuele hersengebieden het gemuteerde huntingtine-eiwit in muizen te laten produceren. Het controlecentrum van hormonen in de hersenen, de hypothalamus, zorgde ervoor dat andere hersengebieden fouten gingen maken en het mutant huntingtine produceerde. Gillian Bates & Nadira Ali van UCL hebben een berichtmolecuul geïdentificeerd dat wordt geproduceerd wanneer het lezen van het ZvH-gen fout gaat. Die boodschap kan leiden tot een schadelijke ‘korte’ versie van het huntingtine-eiwit. Ze vonden het korte berichtmolecuul in ZvH-hersenen. Ze proberen nu uit te zoeken waarom dit berichtmolecuul zich in de ZvH vormt en of het eiwitschade veroorzaakt. Emma Yhnell presenteerde gegevens waaruit bleek dat het van tevoren trainen van ZvH-muizen hun prestaties later bij denkopdrachten verbeterde. Als ‘hersentraining’ bij de ZvH voordelen oplevert op de lange termijn, dan zou het geweldig zijn om dit bij mensen te gebruiken. Emma is een studie bij patiënten aan het plannen. En Dr. Ed Wild heeft de HDClarity Study aangekondigd, het grootste hersenvochtproject ooit in de ZvH. Wild: “HDClarity is nu van start gegaan” - onderzoekers kunnen vragen om de monsters en gegevens te gebruiken door naar hdclarity.net te gaan.

Cristina Sampaio voorspelde dat veel nieuwe klinische proeven binnenkort van start zullen gaan
Cristina Sampaio voorspelde dat veel nieuwe klinische proeven binnenkort van start zullen gaan

Dag 1 – Hersencellen blijvend laten functioneren: richten op zenuwherstel en -vervanging

Lori Quinn, van Columbia University, beschrijft een onderzoek naar fysieke activiteit waar ze aan werkt, genaamd ‘Engage-HD’. De studie heeft als doel na te gaan of het actief ondersteunen en coachen van fysieke activiteit in de ZvH gunstig zou kunnen zijn. Ze presenteert gegevens die suggereren dat ze in staat waren om de fysieke activiteit van patiënten tijdens de korte termijn studie te verhogen. Het was opwindend dat ZvH-patiënten met verhoogde fysieke activiteit ook een enigszins verbeterde mentale flexibiliteit vertoonden. Deze goed gecontroleerde, kleine studie suggereert dat het fit houden van ZvH-patiënten goed is en onverwacht brede voordelen kan hebben. Terwijl ze deze eerste studie afronden, is Quinn enthousiast om plannen te maken voor grotere onderzoeken die gedetailleerdere richtlijnen kunnen bieden.

Beth Fisher, van University of Southern California, is ook geïnteresseerd in de invloed van lichaamsbeweging op de gezondheid van de hersenen, met name bij de ziekte van Parkinson. Net als de ZvH is de ziekte van Parkinson het gevolg van het langzame verlies van specifieke hersencellen gedurende een lange tijdsperiode. Voor Fisher is dit opmerkelijk, omdat het suggereert dat de hersenen lange tijd blijvende schade kunnen compenseren zonder symptomen te vertonen! Haar groep bestudeert zowel menselijke patiënten met de ziekte van Parkinson als muismodellen van de ziekte. Ze zijn geïnteresseerd in de impact van lichaamsbeweging op muizen en menselijke patiënten met de ziekte van Parkinson die al symptomen hebben. Zowel muizen als mensen werden blootgesteld aan oefeningen met een hoge of lage intensiteit, zoals rennen en lopen. Met behulp van geavanceerde beeldtechniek genaamd ‘PET-scanning’ kan Fisher’s team zoeken naar veranderingen in de hersenfunctie in intacte hersenen. Bij zowel muizen als mensen met de ziekte van Parkinson verbetert intensieve lichaamsbeweging de functie van hersenscircuits die de beweging controleren. Fisher is van mening dat het leren van een nieuwe vaardigheid en aerobe intensiteit de belangrijke aspecten van een oefenprogramma zijn. Het succes van onderzoeken naar lichaamsbeweging bij de ziekte van Parkinson biedt extra ondersteuning bij het bestuderen van deze voordelen in de ZvH.

Marina Papoutsi, van UCL, is geïnteresseerd in manieren waarop ZvH-patiënten hun hersenen kunnen trainen om ‘plastischer’ of flexibeler te zijn. Haar studie, HD-Brain-Train, maakt gebruik van iets dat ‘neurofeedback training’ wordt genoemd, als een soort hersenoefening voor ZvH-patiënten. Proefpersonen kunnen in een scanner een grafische weergave van activiteitsniveaus in specifieke delen van hun brein zien. Bij het verbeelden van activiteiten, bijvoorbeeld rennen, neemt de activiteit in dit hersengebied toe, net zoals wanneer ze daadwerkelijk zouden bewegen. Patiënten krijgen direct feedback over hoeveel hersenactiviteit er plaatsvindt. Dankzij deze feedback konden deelnemers hun hersenactiviteit vergroten gedurende 4 weken training. Deze verhoogde hersenactiviteit werd in verband gebracht met betere prestaties bij sommige bewegingstaken die verslechteren bij ZvH-patiënten. Papoutsi’s studies suggereren dat hersentraining ook nuttig kan zijn voor ten minste enkele ZvH-patiënten en grotere onderzoeken zijn nog gaande.

Professor Anne Rosser van Cardiff University onderzoekt of het vervangen van verloren hersencellen een haalbare benadering is om de ZvH te behandelen. Eerdere onderzoeken naar ‘celvervanging’ hebben gemengde resultaten opgeleverd, maar geven een indruk dat de juiste cellen op de juiste plaats kunnen werken. Celvervanging is momenteel niet betrouwbaar. De geïnjecteerde cellen kunnen doodgaan en de reacties zijn zeer variabel. Hoe kunnen we dit verbeteren? Rosser heeft het Repair-HD-consortium (een samenwerking gericht op het herstellen van de ZvH) gevormd om naar andere celbronnen te kijken om het probleem op te lossen. De wetenschap is veel verder ontwikkeld; we kunnen nu hersencellen maken van huidweefsel. Deze staan bekend als geïnduceerde pluripotente stamcellen (cellen die in staat zijn om in meerdere celtypes te veranderen). We hebben betere recepten voor het maken van hersencellen en een beter idee hoe we ze klaar moeten maken voor injectie in de hersenen.

Dag 2 - NRf2 en oxidatieve stress - Biologische rationeel en medicijnontwikkeling

Deze sessie gaat over oxidatieve stress in de ZvH - hoe het lichaam reageert op reactieve chemicaliën. In leven blijven is moeilijk! Onze cellen produceren constant chemicaliën die schadelijk kunnen zijn als ze blijven hangen. De meest reactieve chemicaliën kunnen schade veroorzaken door andere dingen te oxideren - vergelijkbaar met wat er gebeurt als je iets verbrandt. Klinkt slecht. Het is niet verwonderlijk dat onze lichamen chemische afweermechanismen hebben om zich te beschermen tegen deze oxidatieve schade. NRF2 is een eiwit dat werkt als een hoofdschakelaar om de reactie op oxidatieve stress te beheersen. Er is gerapporteerd dat de oxidatieve stressreactie verkeerd gaat in de ZvH. Herinnert u zich co-enzym Q? Dat was een antioxidant die in de ZvH getest werd. Co-enzym Q werkte niet, maar misschien kunnen we nieuwe medicijnen ontwikkelen die beter zijn. Die beter in het brein komen, en beter zijn in het oplossen van dingen.

Alberto Bresciani werkt samen met de CHDI Foundation om geneesmiddelen te ontwikkelen die zich hechten aan NRF2. De video’s van Alberto over het doel van de geneesmiddelen zijn zeer wetenschappelijk en indrukwekkend! Jeff Johnson gebruikt genetisch gemanipuleerde muizen en virussen om te bestuderen waar oxidatieve schade belangrijk is in de ZvH. Brian Wipke van Biogen biedt lessen uit multiple sclerose en het medicijn DMF. DMF werkt goed in MS en één van de acties is antioxidant, waardoor de NRf2-route wordt geactiveerd. Zou dit nuttig kunnen zijn in de ZvH?

Sampaio: “We moeten goed zijn in het doden”! (Ze bedoelt het doden van slechte ideeën of mislukte drugs!)

Dag 2 – Leven met de ZvH

Alice Rivieres vraagt zich af wat de rol is van kunst in het leven met iets heftigs zoals de Ziekte van Huntington? Haar organisatie, Ding Ding Dong, onderzoekt de ZvH-ervaring door middel van kunst. Rivieres vertelt ons dat we moeten luisteren naar en geloven in ZvH-patiënten als ze ons vertellen hoe ze zich voelen. Rivieres beëindigt haar gesprek met dank aan haar ‘kleine broertjes en zusjes’ - alle ZvH-muizen ter wereld!

Anne Lennon-Bird beschrijft dapper de ervaringen van haar familie met de ZvH, en haar strijd als moeder en echtgenote. Zij en haar man communiceren heel openhartig met hun kinderen over de ZvH-diagnose van hun vader. Ze beschrijft op ontroerende wijze de paradox van de zorg voor een persoon die geïrriteerd of explosief is, maar die nog steeds wanhopig jouw hulp nodig heeft. En de fundamentele oneerlijkheid van kinderen die gedwongen worden zorgverleners te worden van hun ouders die lijden aan de ZvH. Ze gaf haar kinderen inspraak door hen te betrekken bij beslissingen over de zorg van hun vader. Lennon-Bird vertelt over de gruwel van het denken aan je kinderen die de ZvH kunnen overerven - “je kunt je kind niet beschermen, je kunt ze niet veilig houden”. Lennon-Bird geeft aan dat, terwijl de ZvH een vreselijke tragedie is voor haar familie, het “ons gemaakt heeft tot wie we zijn en wat we zijn”.

Tot slot deelt Dr. Martha Nance haar ervaring als arts gericht op de ZvH in Minnesota. Dit is Nance’s advies voor artsen die werkzaam zijn in de ZvH: “ja zeggen” tegen mogelijkheden om betrokken te zijn bij de gemeenschap. En “het grootste geschenk dat u als arts kunt geven, is het geschenk van uw tijd”. Ten slotte vertelt Nance ons: “je hebt een team nodig, je kunt de ZvH niet in je eentje bestrijden”.

Dag 2 – Korte berichten

Nu nog meer wetenschap! Dit is de tweede ‘korte berichten sessie’ met de meest opwindende nieuwe ontwikkelingen.

Davina Hensman-Moss van UCL presenteert haar werk over DNA-herstelpaden in de ZvH. Davina verzamelde een groot aantal DNA-monsters van de ZvH en enkele zeldzame, genetisch vergelijkbare ziekten. Ze zochten naar genetische verschillen die van invloed kunnen zijn op het vermogen van cellen om hun eigen DNA te repareren. Een theorie is dat als cellen hun DNA niet kunnen repareren, de genetische fout in de ZvH in sommige cellen kan toenemen, waardoor de ziekte wordt versneld. Ze ontdekten dat genetische verschillen in DNA-herstelmachines WEL leiden tot een eerdere start van deze ‘genetische uitbreidingziektes’. Opwindend genoeg kunnen deze bevindingen uiteindelijk leiden tot behandelingen die voor verschillende ziekten werken.

Ahmad Aziz, van de Universiteit van Leiden, vroeg zich af of het aantal CAG’s in het ZvH-gen de hersenen beïnvloedt, zelfs in de algemene populatie. Hij vond enig bewijs voor een effect, maar het is gecompliceerd, omdat depressie heel gewoon is en meerdere oorzaken kan hebben.

Jeff en Ed gaven een samenvatting van EuroBuzz 2016
Jeff en Ed gaven een samenvatting van EuroBuzz 2016

Izelle Labuschagne bestudeert oxytocine, een hormoon met een complexe relatie tot biologie en gedrag. Oxytocine kan in de ZvH verlaagd worden, dus Izelle deed een MRI-experiment waarbij gekeken werd naar de effecten van oxytocine-neussprays. Patiënten die oxytocine kregen, hadden meer hersenactiviteit wanneer ze probeerden emoties te herkennen.

Duncan McLauchlan van Cardiff University bestudeert apathie in de ZvH - verlies van energie en motivatie. McLauchlan ontwikkelde een reeks computerspellen om apathie en motivatie te meten. McLauchlan vond verschillen in prestaties die verklaard kunnen worden door de hersenfuncties die bijdragen aan apathie. Clare Eddy van University of Birmingham gebruikt elektrische stimulatie om de hersenen in de ZvH te bestuderen. Het stimuleren van het brein helpt ons dingen zoals verschillen in geheugenfuncties te bestuderen. Eddy ontdekte dat elektrische stimulatie sommige aspecten van het functioneren bij sommige patiënten kort verbeterde. We zijn nog niet klaar om te beginnen met het elektronisch hacken van ZvH-hersenen, maar het is de moeite waard om te kijken of het de efficiëntie van andere behandelingen verhoogt.

Dag 3 – Klinische proeven

Claudia Testa presenteert gegevens van de eerste ZvH proef van een gemodificeerde vorm van tetrabenazine. SD809 was gunstig voor het verminderen van ongewenste bewegingen en zorgde ervoor dat mensen zich beter voelden. In de ARC-HD-studie werd gekeken naar wat er gebeurde als mensen overstapten van tetrabenazine naar SD809. Het belangrijkste resultaat van ARC-HD was dat het aantoonde dat de controle over de bewegingen ongeveer hetzelfde was na overschakelen naar SD809.

Dominique Bonneau presenteert een proef met cysteamine in de ZvH. Cysteamine heeft voordelen getoond in ZvH diermodellen maar we weten niet echt hoe het werkt. De proef met cysteamine bij de mens was 18 maanden 'blind’ gevolgd door een open-label extensie van 18 maanden. Cysteamine kon zijn primaire eindpunt niet halen - het werkte niet. De cysteamineproef was groot, maar mogelijk niet groot genoeg. Het is onduidelijk of er enthousiasme is voor een nog grotere, langere proef. Harald Gelderblom presenteert de Action-HD-studie van buproprion om apathie in de ZvH te behandelen. Buproprion is een medicijn dat gebruikt wordt om mensen te helpen stoppen met roken - de link met verbeterde motivatie leidt tot het idee dat het apathie zou kunnen helpen. We hebben echt goede behandelingen nodig voor apathie bij de ZvH, omdat het een groot probleem is dat heel moeilijk te behandelen is. Helaas was er geen voordeel van buproprion op apathie - een negatieve proef.

Monica Busse van Cardiff University presenteert de Exert-HD-proef van gestructureerde oefening in HD. Exert-HD was een POSITIEVE proef. Drie maanden onder toezicht oefeningen doen leidde tot een verbeterde fitness- en bewegingsfunctie! Er werd geen voordeel van oefeningen op het denken (cognitie) gezien. Patiënten die wel oefeningen deden verloren gewicht. Dat zou goed of slecht kunnen zijn, afhankelijk van uw startgewicht.

Michael Hayden van Teva Pharmaceuticals presenteert de onlangs voltooide Pride-HD-studie van pridopidine voor beweging in de ZvH (lees hier het pridopidine-achtergrondverhaal. Terwijl Pride-HD heeft plaatsgevonden, heeft Teva ontdekt dat het medicijn verschillende effecten op verschillende hersensystemen kan hebben. Belangrijkste resultaat van Pride-HD-studie: pridopidine verbeterde de motorische functie NIET in vergelijking met placebo. Teva onderzoekt of er een effect is op ziekteprogressie ondanks het gebrek aan motorisch voordeel. Het is niet duidelijk of dat zo is. Hierover binnenkort meer van HDBuzz!

Bernhard Landwehrmeyer geeft een overzicht van alle lopende onderzoeken die er nog aan gaan komen. Er zijn er veel! Christina Sampaio vertelt iets over opkomende klinische proeven – ZVH baant de weg voor innovatieve proefontwerpen, bijvoorbeeld ‘first-in-man’-proeven bij echte patiënten in plaats van bij gezonde vrijwilligers. Sampaio: “We moeten goed zijn in het doden”! (Ze bedoelt het doden van slechte ideeën of falende drugs!). Sampaio zegt dat Wave Life Sciences de meest toegewijde nieuwkomer lijkt op het gebied van huntingtine-verlaging. Sampaio: we zullen waarschijnlijk de komende paar jaar één of twee proeven zien van gloednieuwe medicijnen tegen de ZvH. We zullen druk zijn! Word nu lid van Enroll-HD om klaar te zijn voor deze toekomstige tests! En Ralf Reilmann’s machines voor het meten van beweging worden nu in verschillende klinische onderzoeken gebruikt.

De auteurs hebben geen belangenconflicten te verklaren. Voor meer informatie over het beleid rondom mogelijke belangenconflicten, zie FAQ…