Augustus 2025: Deze maand in het onderzoek naar de ziekte van Huntington

Het onderzoek naar de Ziekte van Huntington (HD) van deze maand loopt van de eettafel tot DNA reparatie. Wetenschappers onderzochten of eten volgens een schema kan helpen om giftige eiwitten op te ruimen, ontdekten vroege tekenen van spierverlies bij HD en onderzochten hoe ervaringen uit de kindertijd de mentale gezondheid van volwassenen beïnvloeden. Andere teams onderzochten de verbinding tussen darmen en hersenen, identificeerden nieuwe eiwitbiomarkers, brachten giftige klonten huntingtin in kaart en onthulden hoe kleine veranderingen in DNA-herstelgenen het begin van de ziekte kunnen versnellen. Samen benadrukken deze ontdekkingen zowel de complexiteit van HD als de vele creatieve manieren waarop onderzoekers eraan werken om de ziekte aan te pakken.

Honger naar antwoorden: Helpt eten volgens een schema bij de ZvH?

Deze maand hebben we het werk besproken van onderzoekers die onderzoeken of wanneer (in plaats van wat) je eet mensen met HD zou kunnen helpen. Het idee is om maaltijden te beperken tot een dagelijks venster, zoals 12 uur ’s middags tot 8 uur ’s avonds, en het lichaam de rest van de tijd te laten vasten. Bij dieren die model staan voor HD lijkt dit eetpatroon een schoonmaakproces in de cellen op gang te brengen (autofagie genaamd) dat kan helpen bij het verwijderen van schadelijke klonten huntingtine-eiwit uit de hersenen.

Maar voordat je je koelkast een avondklok geeft, moet je dit onthouden: deze veelbelovende resultaten zijn afkomstig van dierstudies, niet van mensen. En veel mensen met HD kampen al met onbedoeld gewichtsverlies, verslikkingsproblemen en spieratrofie, dus vasten zou de symptomen van de ziekte onbedoeld kunnen verergeren. Dus ook al is er meer onderzoek nodig voordat TRE wordt voorgeschreven bij HD, we weten dat een gezond dieet vol voedzaam voedsel duidelijke gezondheidsvoordelen heeft voor iedereen.

Lichaam in verval: Spierverlies als vroeg symptoom van de ZvH

Een nieuw onderzoek toont aan dat HD niet alleen invloed heeft op de hersenen, maar ook op het lichaam. In de vroegste stadia bleken mensen met HD al tekenen te hebben van verminderde spiermassa (60%) en zwakkere grijpkracht (45%), zelfs als lopen nog normaal aanvoelde. Bovendien leek meer dan de helft (55%) risico te lopen op ondervoeding of daar al mee te kampen te hebben, een zorgwekkende vroege rode vlag.

Deze vroege lichamelijke achteruitgang is niet alleen een getal, maar heeft ook invloed op het dagelijks leven. Verminderde kracht en voeding werden in verband gebracht met slechtere motorische symptomen, grotere afhankelijkheid van anderen en problemen met het plannen of organiseren van taken. Het goede nieuws is dat er hoop is met praktische oplossingen die vandaag al geïmplementeerd kunnen worden. Voedingsondersteuning, calorierijke of makkelijk te eten maaltijden en actief blijven met oefeningen zoals wandelen of weerstandstraining kunnen helpen om de spieren, de gezondheid van de hersenen en de onafhankelijkheid te behouden. In de toekomst kan het meten van veranderingen in de lichaamssamenstelling op een dag een eenvoudige, niet-invasieve manier zijn om de progressie van de ziekte te volgen.

Gedragen vanuit de kindertijd: Jeugdervaringen en de mentale gezondheid van volwassenen in families met de ZvH

Sommige jeugdherinneringen blijven ons op verrassende manieren bij, zelfs lang nadat we volwassen zijn geworden. Een onderzoek uit Italië keek naar volwassenen die opgroeiden met een ouder die aan HD leed en ontdekte dat niet grote crises, maar voortdurende emotionele turbulentie, zoals constante kritiek, onvoorspelbare stemmingen of het gevoel onveilig te zijn om je mond open te doen, de sterkste invloed hadden op de geestelijke gezondheid als volwassene.

Degenen die opgroeiden in HD-gezinnen hadden meer kans om te worstelen met een laag humeur, angst en een overweldigd gevoel, zelfs als er geen grote traumatische gebeurtenissen hadden plaatsgevonden. Het onderzoek helpt te benoemen wat veel mensen al jaren stilletjes meedragen en waarom emotionele steun net zo belangrijk is als praktische hulp. Het belangrijkste is dat het ons eraan herinnert dat genezing mogelijk is en dat je het niet alleen hoeft te dragen.

Als je meer wilt weten over ondersteuningssystemen en hulpbronnen voor jongeren met de Ziekte van Huntington, dan raden we je aan contact op te nemen met de Huntington Youth Organization (HDYO) of de Huntington’s Disease Society of America (HDSA) National Youth Alliance (NYA). Je bent niet alleen en er is steun beschikbaar.

De superhighway tussen darmen en hersenen bij de ziekte van Huntington: Aanwijzingen van de microben in ons

Onze darmen en hersenen zijn altijd met elkaar in gesprek – zie het als een drukke snelweg waar zenuwen, immuunsignalen en darmmicroben allemaal berichten heen en weer sturen. Bij HD wordt deze snelweg hobbelig: darm- en hersenbarrières raken lek, ontstekingen treden op en het gebruikelijke evenwicht van darmmicroben raakt verstoord, alsof verkeerspatronen plotseling op hol slaan.

Onderzoekers onderzoeken hoe we de verstopping kunnen verlichten. Levensstijlfactoren zoals lichaamsbeweging of een stimulerende omgeving hebben de darmgezondheid in diermodellen geholpen en bepaalde antibiotica lieten in laboratoriumstudies minder ontstekingen en een betere bescherming van zenuwcellen zien. Hoewel breedspectrumantibiotica geen realistische optie zijn om op de lange termijn in te grijpen in het microbioom van HD, helpen deze onderzoeken bij het identificeren van moleculaire spelers die in de toekomst met nieuwe medicijnen kunnen worden aangepakt om de darmgezondheid en mogelijk ook de gezondheid van de hersenen bij HD te verbeteren.

Stad onder de microscoop: Hoe twee eiwitten kunnen helpen bij het opsporen van de ziekte van Huntington

Wetenschappers zijn op zoek naar betere manieren om de progressie van HD te meten, zelfs voordat de symptomen zichtbaar zijn. In recent onderzoek zijn twee eiwitten, CAP1 en CAPZB, geïdentificeerd met behulp van een bloedtest, belangrijke kandidaten geworden. In een studie uit Cyprus scanden onderzoekers het hele bloedproteïnenlandschap en ontdekten dat de CAP1-spiegels dalen bij mensen in het allervroegste stadium van HD, terwijl de CAPZB-spiegels consistent stijgen gedurende de ziekte.

Dit is belangrijk onderzoek omdat we meer biomarkers nodig hebben die de progressie van HD volgen. Op dit moment vertelt neurofilament light (NfL), de belangrijkste biomarker voor HD, slechts een deel van het verhaal. Maar als andere biomarkers, zoals CAP1 en CAPZB, zich bij het team zouden voegen, zouden onderzoekers meer manieren hebben om de voortgang van de ziekte te volgen en behandelingen eerder en nauwkeuriger te testen. Als toekomstige onderzoeken in grotere, meer diverse groepen deze bevindingen bevestigen, zou op een dag een eenvoudige bloedtest kunnen aantonen of een nieuwe behandeling HD vertraagt voordat de symptomen merkbaar worden, een opwindende mogelijkheid voor een vroegtijdige interventie.

Het kraken van de eiwitpuzzel in HD: nieuwe blauwdrukken bieden hoop op het vroegtijdig stoppen van schade

Onderzoekers hebben vooruitgang geboekt door de structuur van de huntingtin eiwitfragmenten stukje bij beetje in kaart te brengen met behulp van ultraprecieze beeldvorming. Kleverige eiwitklonten, exon 1 fibrillen genoemd, zijn de verkeerd gevouwen eiwitten die zich ophopen bij HD en bijdragen aan de ravage die wordt aangericht in hersencellen. Wetenschappers ontdekten dat deze giftige klonters een strakke, dichte kern hebben, verpakt in een losse, pluizige jas. Met dit nieuwe werk kunnen we precies zien hoe elk onderdeel in elkaar past.

In een slimme follow-up voegden onderzoekers een kleine hoeveelheid curcumine, het actieve ingrediënt in kurkuma, toe aan de mix in laboratoriumschaaltjes. Deze voorzichtige aanpassing leek de eiwitklonten te veranderen in vormen die zich langzamer verzamelden, minder kleverig waren en minder schadelijk voor neuronen. De studies bieden een nieuw soort blauwdruk als manier om niet alleen schade op te ruimen nadat deze is ontstaan, maar mogelijk vanaf het begin veiligere versies te bouwen.

Maar ga geen grote hoeveelheden curcumine of kurkuma slikken in de hoop de uitgebreide huntingtinstructuur te veranderen. Deze bevindingen zijn nog in een vroeg stadium en alleen in een laboratoriumomgeving. Er is meer werk nodig om de effecten bij mensen beter te begrijpen. Ze geven wetenschappers echter een opwindende kaart om te beginnen met het ontwerpen van behandelingen die zich richten op de blauwdruk van het huntingtin eiwit.

Wanneer DNA-reparatie ontspoort: Hoe een kleine verandering in FAN1 de ziekte van Huntington kan versnellen

Diep in onze cellen werken eiwitten als toneelknechten om het onderhoud van DNA soepel te laten verlopen. Maar onderzoekers hebben een kleine verandering ontdekt, de R507H mutatie, in één van de DNA reparatie-eiwitten, FAN1, die ervoor zorgt dat het zijn prestaties verstoort. Deze kleine misstap verzwakt de grip van FAN1 op PCNA, een partnereiwit dat helpt om op het juiste spoor te blijven tijdens DNA-herstel, waardoor schadelijke DNA-lussen zich uiteindelijk kunnen ophopen in het huntingtin-gen, waardoor de ziekte zich sneller lijkt te ontwikkelen.

Dit werk is belangrijk omdat het helpt verklaren waarom twee mensen met identieke CAG herhalingen in hun huntingtin gen op heel verschillende momenten symptomen kunnen gaan vertonen. Het begrijpen van de R507H verandering in FAN1 geeft onderzoekers een nieuw doelwit. Als ze de grip van FAN1 kunnen herstellen of de samenwerking van FAN1 met PCNA kunnen stabiliseren, kunnen ze misschien de progressie van HD vertragen. Dit opent een nieuwe strategie in de jacht op therapieën door zich te richten op genen die het begin van HD beïnvloeden.