Bètablokkers geassocieerd met vertraagde aanvang en verminderde progressie van de ziekte van Huntington

Onderzoek onder leiding van Dr. Peg Nopoulos van de Universiteit van Iowa gebruikte de Enroll-HD database om een belangrijke vraag te beantwoorden: “Hoe beïnvloedt het gebruik van bètablokkers het begin van de motorische diagnose en de progressiesnelheid bij premanifeste en vroeg motorisch-manifeste ziekte van Huntington (ZvH)?” Ze ontdekten dat het gebruik van bètablokkers geassocieerd was met positieve effecten!

Subtiele veranderingen door ZvH

Hoewel ZvH voornamelijk de hersenen aantast, hebben mensen met ZvH subtiele veranderingen in hun zenuwstelsel die ook de hartslag en bloeddruk kunnen beïnvloeden. De wetenschappers die aan dit artikel werkten, hadden eerder aangetoond dat deze subtiele veranderingen in het zenuwstelsel vroeg in het leven plaatsvinden, waardoor hun effecten zich in de loop van de tijd kunnen opbouwen.

Ze dachten dat medicijnen die worden gebruikt om deze subtiele veranderingen te behandelen, zoals die aanbevolen voor kleine hartproblemen en lichte verhogingen van de bloeddruk, mogelijk globale voordelen zouden kunnen hebben voor het zenuwstelsel, en misschien een grotere invloed zouden hebben op ZvH-symptomen in het algemeen.

LOLs voor een rustiger hart

De onderzoekers waren specifiek geïnteresseerd in een klasse medicijnen genaamd bètablokkers. Je hebt waarschijnlijk van veel van deze medicijnen gehoord – propranolol, metoprolol en atenolol zijn 3 veelvoorgeschreven bètablokkers. Een truc om ze te herkennen is dat ze eindigen op het achtervoegsel -lol.

Bètablokkers zijn routinematig voorgeschreven pillen voor het behandelen van verschillende aandoeningen, zoals hoge bloeddruk, onregelmatige hartritmes en angst. Ze werken door de effecten van adrenaline en andere stresshormonen op het hart en de bloedvaten te blokkeren, waardoor de hartslag vertraagt en de algehele cardiovasculaire belasting vermindert.

Bètablokkers worden al meer dan 50 jaar op grote schaal gebruikt in de klinische praktijk, waarbij het eerste medicijn in deze klasse, propranolol, in de jaren 60 werd goedgekeurd door regelgevende instanties. Sindsdien zijn ze een belangrijke behandeling geworden voor een reeks cardiovasculaire aandoeningen vanwege hun bewezen veiligheid en effectiviteit.

Na tientallen jaren gebruik hebben bètablokkers een sterk veiligheidsprofiel aangetoond, met bijwerkingen die goed begrepen en beheersbaar zijn bij de meeste patiënten, waardoor ze een van de meest vertrouwde soorten medicijnen in de geneeskunde zijn geworden.

Enroll in actie

Om vragen te beantwoorden over het effect van bètablokkers op de aanvang en progressie van ZvH, wendden de onderzoekers zich tot de Enroll-HD database. Enroll-HD is de grootste wereldwijde observationele studie gericht op ZvH, waarbij mensen van over de hele wereld betrokken zijn. Momenteel maken meer dan 20.000 mensen deel uit van Enroll-HD! Er wordt geen medicijn gegeven tijdens de studie; het is ontworpen om simpelweg mensen met ZvH te observeren terwijl ze leven en ouder worden en te zien hoe dat verschilt van mensen zonder ZvH.

Tijdens klinische bezoeken voor Enroll-HD worden deelnemers vragen gesteld door hun neurologen, waaronder over hun huidige medicatiegebruik. Deze informatie wordt vervolgens geanonimiseerd zodat niemand klinische informatie kan koppelen aan een specifiek persoon, en onderzoekers over de hele wereld krijgen toegang tot die gegevens. Dit stelt leiders in ZvH-onderzoek van over de hele wereld in staat om in deze gegevens te duiken en vragen te stellen en te beantwoorden die ons dichter bij een behandeling brengen.

Vertraging en afname

De groep van Dr. Nopoulos gebruikte de Enroll-HD dataset om het gebruik van bètablokkers te analyseren bij mensen met het gen voor ZvH die nog geen symptomen ervaarden (premanifeste ZvH) en degenen met vroege motorische symptomen. De meest voorkomende redenen waarom mensen deze medicijnen namen, waren vanwege hoge bloeddruk, angst, depressie en hartproblemen zoals onregelmatige hartslag of coronaire hartziekte.

Voor mensen in de premanifeste ZvH-groep die bètablokkers namen, was de kans op een diagnose van ziekte-aanvang verminderd met 19% tot 38%, afhankelijk van het specifieke medicijn. Dat is behoorlijk veel! (De afname van 38% werd gezien bij degenen die propranolol namen.)

Mensen met vroege motorische symptomen die bètablokkers namen, vertoonden verbeteringen in verschillende tests die worden gebruikt om de progressie van ZvH-symptomen te meten, vergeleken met mensen die geen bètablokkers namen. De gebruikers van bètablokkers hadden een langzamere progressie van motorische symptomen, een langzamere achteruitgang in hun vermogen om dagelijkse taken uit te voeren, en een langzamere achteruitgang in denk- en geheugentests.

Echter, toen ze in de details van de gegevens voor de vroege motorische groep doken, leek het type medicatie van belang te zijn. Bij het bekijken van de 3 meest voorkomende bètablokkers die in Enroll-HD werden gebruikt – metoprolol, propranolol en bisoprolol – beïnvloedden slechts enkele van de medicijnen sommige van de tests. Alleen metoprolol beïnvloedde motorische symptomen, en alleen bisoprolol beïnvloedde het vermogen om dagelijkse taken uit te voeren en denken en geheugen.

Proces of voorschrift?

Deze resultaten roepen de vraag op – is het het medicijn dat het voordeel heeft of de behandeling van de onderliggende aandoening? Om die vraag te beantwoorden, keek de groep ook naar een ander medicijn dat vaak wordt voorgeschreven voor cardiovasculaire problemen – ACE-remmers.

Hoewel ACE-remmers vaak worden voorgeschreven voor vergelijkbare gezondheidsproblemen waarvoor bètablokkers worden gegeven, hadden ACE-remmers niet hetzelfde positieve effect in deze studie. ACE-remmers vertoonden geen positieve associatie met ZvH-aanvang en symptoomprogressie. Dit suggereert dat er iets specifieks is aan bètablokkers, en niet alleen het behandelen van deze hartgerelateerde problemen, dat dit gunstige effect heeft.

Beperkingen

De grootste beperking van deze studie, die door de auteurs wordt opgemerkt, is dat ze kijken naar correlatie, niet naar oorzakelijk verband. Ze kunnen niet met zekerheid zeggen of de positieve veranderingen in aanvang en progressie worden veroorzaakt door bètablokkers. Ze kunnen alleen zeggen dat deze positieve veranderingen geassocieerd zijn met bètablokkers.

Studies zoals Enroll-HD stellen onderzoekers in staat om door veel gegevens te spitten en zijn zeer nuttig voor het vinden van dit soort associaties. Maar klinische studies zijn nodig om harde conclusies te trekken over de effecten die medicijnen hebben. Echter, zodra wetenschappers op de hoogte zijn van positieve associaties, kunnen ze vervolgens specifieke experimenten uitvoeren om precies te achterhalen wat de associatie drijft, wat kan leiden tot de ontwikkeling van andere medicijnen en toekomstige klinische studies.

De gegevens zijn ook beperkt omdat de Enroll-HD database beperkingen heeft voor het verzamelen van gegevens van biomarkers voor ziekteprogressie, zoals neurofilament light (NfL). NfL is een molecuul dat vrijkomt uit beschadigde en stervende hersencellen. We weten dat NfL-niveaus stijgen naarmate ZvH vordert. We weten echter niet of NfL-niveaus veranderen bij het gebruik van bètablokkers. De tweede iteratie van Enroll, die momenteel wordt uitgerold, is ontworpen om uit te breiden op manieren die de verzameling van biomarkers, waaronder NfL, zullen verbeteren.

De kleine lettertjes

In studies zoals deze, die alleen associaties kunnen genereren, zijn er altijd wat kleine lettertjes. Hoewel we niet met zekerheid kunnen zeggen of bètablokkers de oorzaak zijn van deze verbeteringen, kunnen we wel een paar van de verstorende variabelen benoemen om te proberen te begrijpen wat er nog meer aan de hand zou kunnen zijn.

We weten dat bètablokkers vaak worden voorgeschreven voor angst. We weten ook dat ongecontroleerde angst de motorische symptomen bij mensen met ZvH kan beïnvloeden en grote effecten kan hebben op iemands vermogen om dagelijkse taken uit te voeren. Het is mogelijk dat bètablokkers die werden gebruikt om angst te onderdrukken een positief effect hadden, simpelweg omdat ze de algehele zorgen en ongemak verminderden, wat leidde tot een verbeterd dagelijks leven.

We weten dat ZvH vasculaire veranderingen veroorzaakt, vooral in de hersenen. We weten ook dat het behandelen van lichte hypertensie met bètablokkers op lange termijn voordelen kan hebben voor vasculaire effecten. Het is dus mogelijk dat het vroeg aanpakken van vasculaire veranderingen leidt tot enkele van de positieve veranderingen die in deze studie zijn opgemerkt.

We weten ook zeker dat een gezonde levensstijl gecorreleerd is met een latere aanvang van de ziekte en langzamere progressie. Het is waarschijnlijk dat mensen die naar de dokter gaan voor medische problemen die met bètablokkers zouden worden behandeld, meer gezondheidsbewust zijn, dus ze sporten misschien vaker of eten gezonder voedsel. Het is dus mogelijk dat ten minste enkele van de positieve voordelen die in deze studie zijn opgemerkt, zouden kunnen komen doordat degenen die bètablokkers nemen over het algemeen meer gezondheidsbewuste mensen zijn.

Recept voor verandering

De belangrijkste conclusie van deze nieuwe studie is dat het gebruik van bètablokkers geassocieerd is met een vertraagde motorische diagnose bij mensen met premanifeste ZvH en een vertraagde ziekteprogressie bij mensen met vroege motorische symptomen. De meest effectieve bètablokker is echter onduidelijk, aangezien het exacte medicijn dat voordeel liet zien varieerde per experiment. En opmerkelijk genoeg werd de dosis niet onderzocht, aangezien deze sterk varieert op basis van medicatie en de indicatie waarvoor het wordt voorgeschreven.

Als deze studie je doet afvragen of jij of een dierbare zou moeten beginnen met het nemen van een bètablokker voor ZvH, neem dan contact op met je huisarts of neuroloog. Hoewel bètablokkers over het algemeen veilig zijn, zijn er contra-indicaties voor deze medicijnen, zoals lage bloeddruk, COPD en circulatieproblemen.

Eén ding dat we ondubbelzinnig hebben geleerd van deze studie is dat de mensen die deelnemen aan Enroll-HD het gezicht van ZvH-onderzoek veranderen. Met hun hulp ontdekken wetenschappers cruciale informatie om ideeën te genereren die zullen leiden tot toekomstige klinische studies. De kracht van de ZvH-gemeenschap en hun deelname aan deze grote observationele studies is het echte recept voor verandering.

Meer informatie

• Gebruik van bètablokkers en vertraagde aanvang en progressie van de ziekte van Huntington (open access)