Door een Bredere Lens: Een Kijk op Niet-Motorische Symptomen bij ZvH

Gangbare afbeeldingen van ZvH die alleen de bewegingssymptomen benadrukken, geven een onvolledig beeld van de werkelijke ziekte. ZvH veroorzaakt zowel motorische als niet-motorische symptomen die samen het hele lichaam beïnvloeden. Wetenschappers gebruiken nu een bredere lens om deze volledige set ZvH-symptomen te onderzoeken en te bepalen hoe symptomen mogelijk met elkaar samenhangen.

Uitzoomen

Hoewel televisieseries en films de ziekte van Huntington (ZvH) vaak afbeelden als een eenvoudige motorische aandoening, weet iedereen in de Huntington-gemeenschap dat dit beeld een enorme oversimplificatie is. Om ZvH te begrijpen moeten we uitzoomen en de ziekte door een veel bredere lens bekijken. In werkelijkheid is ZvH een systemische ziekte die veel verschillende lichaamsdelen en levensaspecten beïnvloedt, en de niet-motorische symptomen kunnen net zo verwoestend zijn als hun meer bekende motorische tegenhangers.

Ons groeiend begrip van ZvH als systemische ziekte roept nieuwe vragen op. Wat zijn de allereerste tekenen en symptomen van ZvH? Hoe hangen verschillende symptomen samen? Beïnvloeden vroege ZvH-symptomen latere symptomen?

In dit artikel bespreken we nieuw onderzoek dat begint deze vragen te beantwoorden.

Symptomen van Dichtbij

Dit nieuwe onderzoek richt zich op ZvH-symptomen die twee belangrijke gezondheidsaspecten verstoren: slaap en lichaamsgewicht.

Laten we beginnen met slaap. Je kunt zien hoe cruciaal slaap voor ons mensen is door hoeveel we het doen: de gemiddelde persoon besteedt meer tijd aan slapen dan aan werken, televisie kijken, koken en schoonmaken bij elkaar.

Mensen met ZvH lijden echter aan slaapstoornissen die al vroeg in de ziekte beginnen en die zowel de kwantiteit als de kwaliteit van hun slaap beïnvloeden. Zoals we eerder hebben besproken, worden mensen met ZvH vaker wakker en slapen ze minder vast dan mensen zonder de ziekte. We weten niet precies waarom deze slaapstoornissen ontstaan, maar verstoorde niveaus van een hormoon genaamd melatonine kunnen hierbij betrokken zijn (lees hier meer over melatonine bij ZvH hier).

Dit slaapverlies is belangrijk, want zelfs voor gezonde mensen wordt te weinig slaap geassocieerd met een hele reeks fysieke en mentale gezondheidsproblemen. Hartaanval, gewichtstoename, cognitieve problemen – het risico op al deze en vele andere gezondheidsproblemen neemt toe wanneer onze slaap verstoord is.

Mensen met ZvH ervaren ook vaak progressief gewichtsverlies en een laag lichaamsgewicht tijdens het verloop van hun ziekte. Wetenschappers onderzoeken nog steeds de oorzaak van deze symptomen, maar we weten al dat het niet alleen komt doordat mensen met ZvH niet genoeg eten. In plaats daarvan kunnen deze symptomen een gevolg zijn van veranderingen in energiebalans en/of metabolisme. Net als bij slaap maken deze symptomen mensen met ZvH vatbaarder voor aanvullende gezondheidsproblemen.

Op basis van deze verbanden vragen sommige wetenschappers zich af of slaap- en metabolismeproblemen andere ZvH-symptomen kunnen verergeren of zelfs veroorzaken. Om dit idee waar te zijn, zouden deze problemen zeer vroeg in de ziekte moeten opduiken, voordat andere symptomen zich voordoen. We weten echter niet of dit het geval is (of niet) omdat niemand ooit precies heeft vastgesteld wanneer (en of) slaap- en metabolismeproblemen daadwerkelijk beginnen bij ZvH.

De Vraag Kaderen

Om deze vraag te beantwoorden, heeft een team wetenschappers aan de Universiteit van Cambridge onder leiding van Dr. Roger Barker een onderzoeksstudie opgezet naar slaap en metabolisme bij ZvH.

In hun studie verzamelde Barkers team drie groepen proefpersonen: mensen zonder ZvH, mensen met pre-symptomatische ZvH (die nog geen motorische symptomen hadden), en mensen met vroege ZvH (die milde motorische symptomen hadden). Omdat deze proefpersonen zich allemaal in verschillende stadia van gezondheid of ziekte bevonden, gaven ze de wetenschappers een eenvoudige manier om te zien hoe symptomen eruitzien naarmate ZvH vordert.

De wetenschappers bestudeerden deze proefpersonen zeer grondig in het laboratorium en in het “echte leven” via vragenlijsten, bewegings- en hersengolfmonitoring, bloedtesten en metingen van energiegebruik. Door zo grondig te zijn, waren ze er zeker van dat wat ze observeerden zou weerspiegelen wat er werkelijk gebeurt in de ziekte.

Een Beeld Ontwikkelt Zich

Dit onderzoek onthulde een interessant beeld van slaap en metabolisme bij ZvH.

Voor slaap begonnen de tekorten tijdens de pre-symptomatische ziekte en waren ze duidelijk zichtbaar lang voor het begin van motorische symptomen. Vergelijkbaar met wat er gebeurt in het latere ziektestadium, verstoorden deze tekorten voornamelijk de slaapcontinuïteit: mensen met pre-symptomatische ZvH werden vaker wakker, brachten meer tijd wakker door in het midden van de nacht en sliepen minder vast dan hun tegenhangers zonder ZvH. Deze problemen waren progressief en verergerden tijdens vroege ZvH.

Daarentegen traden vergelijkbare tekorten in metabolisme niet op vóór het begin van motorische symptomen. De wetenschappers namen zelfs geen overtuigende metabolische verschillen waar tussen gezonde vrijwilligers en mensen met pre-symptomatische of vroege ZvH. Deze bevinding was verrassend, gezien het progressieve gewichtsverlies/lage lichaamsgewicht dat geassocieerd wordt met ZvH, maar is al bevestigd door een tweede, volledig onafhankelijke studie onder leiding van Dr. Thomas Warner aan University College London.

De Resolutie Verhogen

Samen geven deze resultaten ons een scherper beeld van niet-motorische symptomen bij ZvH.

Ten eerste laten ze zien dat slaapstoornissen tot de eerste symptomen van ZvH behoren. Slaapstoornissen beginnen vóór motorische symptomen, precies wanneer vroege tekorten in oordeelsvermogen, geheugen en andere cognitieve vaardigheden zich beginnen te manifesteren (hier komen we later op terug).

Ten tweede vestigen ze de aandacht op een klein deel van de hersenen dat de hypothalamus heet bij ZvH. De hypothalamus is ongeveer zo groot als een amandel, maar speelt een belangrijke rol bij het reguleren van onze slaap- en waaktoestanden. Als veranderingen in dit kleine hersendeel verantwoordelijk zijn voor slaapproblemen bij ZvH, dan zouden dit een van de vroegste hersenveranderingen zijn die optreden bij de ziekte. Het begrijpen van deze vroege veranderingen zou ons een goede basis kunnen geven voor het begrijpen van de meer wijdverspreide hersenveranderingen die optreden tijdens latere ZvH.

Ten derde, omdat de slaaptekorten gemakkelijk meetbaar waren, brengen ze een potentiële nieuwe biomarker voor ZvH-aanvang of progressie naar voren. Biomarkers zijn tests die de progressie van ziekten zoals ZvH meten of voorspellen, en ze zijn belangrijk omdat ze ons in staat stellen de ziekte objectief te beschrijven. Een biomarker gericht op een aspect van slaap dat niet-invasief in de tijd kan worden gevolgd, zou een waardevol instrument zijn in klinische trials en zou uiteindelijk kunnen helpen voorspellen wanneer een bepaald individu motorische symptomen zou ontwikkelen.

Ten slotte benadrukt het feit dat deze studie geen duidelijke tekorten in metabolisme vond hoe belangrijk het is om onze ideeën over wat er gebeurt bij ZvH te testen – omdat we soms ongelijk hebben. Een verklaring voor laag lichaamsgewicht gebaseerd op veranderd metabolisme was een aantrekkelijk idee, maar de nieuwe gegevens ondersteunen dit simpelweg niet. Het is goed dat we dit nu ontdekken, want nu kunnen we vooruit terwijl we zoeken naar een andere, betere verklaring voor lichaamsgewichtsymptomen bij ZvH.

Een Moment van Speculatie

Een van de meest intrigerende bevindingen van dit onderzoek is dat slaaptekorten ontstaan op hetzelfde moment als vroege tekorten in oordeelsvermogen, geheugen en andere cognitieve vaardigheden tijdens pre-symptomatische ZvH.

Deze bevinding is intrigerend omdat we weten dat onvoldoende slaap havoc aanricht in de hersenen. Bijvoorbeeld, de matige slaapdeprivatie veroorzaakt door slechts 17 uur wakker zijn beïnvloedt de prestaties evenveel als een 0,05% alcoholpromillage, en verschillende grote historische rampen (bijvoorbeeld de Exxon Valdez olieramp voor de kust van Alaska, de Challenger spaceshuttle ramp en het nucleaire ongeluk in Tsjernobyl) zijn deels toegeschreven aan menselijke cognitieve fouten veroorzaakt door slaapgebrek. Het is dus redelijk om te speculeren dat vroege veranderingen in slaap direct kunnen bijdragen aan cognitieve veranderingen in de vroege stadia van ZvH.

Hoewel een verband tussen cognitieve problemen en slaapgebrek bij ZvH een interessant idee is, moeten we voorzichtig zijn met aannemen dat het waar is. Om te begrijpen waarom, kun je de volgende analogie overwegen. Stel je voor dat je criminaliteit in New York City bestudeert en een verband ontdekt tussen kleine criminaliteit en ijsverkoop: wanneer de ijsverkoop bloeit, neemt de kleine criminaliteit toe; wanneer de ijsverkoop daalt, neemt de kleine criminaliteit af.

Zou je, gezien het duidelijke verband tussen deze twee gebeurtenissen, beweren dat ijsverkoop criminaliteit veroorzaakt? Waarschijnlijk niet. In plaats daarvan zou je tot de veel redelijkere conclusie komen dat een andere factor beide beïnvloedt (bijvoorbeeld temperatuur – tijdens de zomer kunnen stijgende temperaturen leiden tot meer ijsverkoop en meer criminaliteit; tijdens de winter zou het te koud zijn voor beide).

We gebruiken precies dezelfde redenering wanneer we praten over het verband tussen slaap en cognitieve tekorten bij ZvH. Ook al ontstaan deze symptomen op hetzelfde moment en volgen ze elkaar, we hebben nog niet genoeg informatie om te weten of het ene symptoom het andere veroorzaakt of dat beide het gevolg zijn van een andere factor in de ziekte. Het ontrafelen van deze mogelijkheden is een belangrijke vraag die meer onderzoek vereist.

Het Grote Plaatje

We denken dat dit een degelijke onderzoeksstudie is die aantoont dat slaaptekorten voorafgaan aan duidelijke motorische problemen bij ZvH (maar metabolisme tekorten niet), en we zijn benieuwd naar de toepassing van dit werk bij het ontwikkelen van biomarkers en het begrijpen van vroege hersenveranderingen. Verder zijn we geïntrigeerd door de mogelijkheid van een mechanistisch verband tussen slaap en cognitie en wachten we verder werk in deze richting af.

Over het algemeen is deze studie ook een heel goede herinnering aan de complexiteit van ZvH. Het verbreden van onze lens om deze complexiteit te begrijpen en te identificeren wanneer symptomen ontstaan en hoe ze op elkaar inwerken is cruciaal voor het in beeld brengen van de ziekte en effectieve behandelingen. Ten slotte, terwijl we wachten op effectieve therapieën voor ZvH, hebben we vrij goede medicijnen om te helpen met slaap, waarover we ZvH-patiënten aanmoedigen om met hun arts te spreken!

Meer informatie

• Nieuw manuscript beschrijft slaap- en metabolismestudie van de Universiteit van Cambridge (open access)
• Nieuw manuscript beschrijft een bevestigende studie over metabolisme van University College London (open access)