Niet alleen in je hoofd: spijsverteringsproblemen bij de ziekte van Huntington
Huntington-muizen nemen minder voedingsstoffen op uit voedsel – wat mogelijk verklaart waarom patiënten gewicht verliezen.
Gewichtsverlies is een veel voorkomend symptoom bij de ziekte van Huntington, en een dat nog steeds onverklaard blijft. Door het bestuderen van de spijsverteringsstelsels van HD-muizen – en hun uitwerpselen nauwkeurig te onderzoeken – hebben onderzoekers nu een aanwijzing gevonden voor het gewichtsverlies bij HD.
Gewichtsverlies bij HD
Gewichtsverlies is een bekend symptoom van de ziekte van Huntington, zoals veel patiënten en verzorgers weten. Mysterieus genoeg begint het verlies van lichaamsgewicht bij de ziekte van Huntington soms al voordat er duidelijke symptomen optreden. Nog verrassender is dat het kan doorgaan, zelfs bij een zeer grote voedselinname. Net als de ziekte zelf is het gewichtsverlies bij HD erger bij patiënten met zeer grote mutaties in het huntingtine-gen – wat suggereert dat het begrijpen ervan ons meer kan leren over hoe de ziekte ontstaat.
Een recente studie van de groep van Dr. Åsa Petersen in Zweden, besproken door HDBuzz, toonde aan dat effecten van het huntingtine-eiwit in een deel van de hersenen dat de ‘hypothalamus’ heet, waarschijnlijk bijdragen aan veranderingen in lichaamsgewicht bij HD. Maar dat is waarschijnlijk niet het hele verhaal – een van de mysteries van het huntingtine-gen is dat het in bijna alle cellen van je lichaam voorkomt. Zou het dus op een of andere manier direct het spijsverteringsproces kunnen beïnvloeden, wat bijdraagt aan gewichtsverlies?
De hersenen in je darmen – het ‘enterisch zenuwstelsel’
Neuronen zijn cellen die communiceren via elektrische en chemische signalen. Over het algemeen denken we dat neuronen zich alleen in de hersenen en andere gespecialiseerde gebieden zoals de ogen en oren bevinden. Wat veel mensen niet weten is dat er miljoenen neuronen in de weefsels van het spijsverteringsstelsel zitten – de maag en darmen. Deze neuronen hebben de taak om de voedselinname te controleren en het spijsverteringsproces aan te passen aan de voedingsbehoeften van het lichaam. Dit netwerk van neuronen wordt door wetenschappers het ‘enterisch zenuwstelsel’ genoemd, soms ook wel het ’tweede brein’ genoemd.
Eerder hebben wetenschappers aangetoond dat het huntingtine-eiwit te vinden is in de neuronen in de darmen. Maar wat het daar doet, en of het veranderingen in de spijsvertering veroorzaakt wanneer het huntingtine-eiwit gemuteerd is, was altijd onduidelijk. Een groep Europese wetenschappers, onder leiding van Dr. Nils Wierup en Dr. Maria Bjorkqvist aan de Universiteit van Lund in Zweden, is op pad gegaan om dit belangrijke probleem te begrijpen.
Neurodegeneratie in de darmen?
Een manier waarop neuronen in de darmen communiceren is door kleine stukjes eiwit vrij te geven die ‘peptiden’ worden genoemd. Deze peptiden kunnen boodschappen sturen voor verschillende situaties, afhankelijk van hun specifieke volgorde. Sommige zeggen “versnel de spijsvertering”, terwijl andere zeggen “vertraag”.
Deze communicatie zorgt ervoor dat het spijsverteringsproces kan worden aangepast aan veranderingen in voedselinname en voedingsbehoeften. Neuronen die signaleren met sommige van deze peptiden ontbreken daadwerkelijk in de darmen van HD-modelmuizen.
De onderzoekers bekeken daarom de structuur van het spijsverteringsstelsel in HD-muizen. De maag en darmen zijn bekleed met cellen die helpen bij het verteren van voedsel en het opnemen van voedingsstoffen. Ze ontdekten dat deze cellaag dunner was bij HD-modelmuizen, wat ernstige problemen zou kunnen veroorzaken voor de voeding van de muizen.
“HD-modelmuizen scheiden meer onverteerd voedsel uit dan gewone muizen. Dat betekent dat ze minder voedingsstoffen uit het voedsel in hun lichaam opnemen.”
Minder erin of meer eruit?
De belangrijkste taak van het spijsverteringsstelsel is het opnemen van voedsel, het door het lichaam bewegen terwijl voedingsstoffen worden opgenomen en het uitscheiden van afval. Dat is voor ons gewone mensen ‘eten’ en ‘poepen’.
De tijd die nodig is voor voedsel om helemaal door het spijsverteringsstelsel te gaan is verlengd bij HD-modelmuizen, wat logisch is, gezien alle waargenomen veranderingen in de neuronen en andere cellen.
Maar heeft dit invloed op de voeding van de muizen, of is het gewoon een bijwerking van de zieke muis? Omdat muizen al hun eten en poepen in een kooi doen, is het mogelijk om te meten hoeveel voeding ze uit hun voedsel halen.
En inderdaad, HD-modelmuizen scheiden meer onverteerd voedsel uit dan gewone muizen. Dat betekent dat ze minder voedingsstoffen uit het voedsel in hun lichaam opnemen. En de muizen die een minder efficiënte spijsvertering hadden, waren degenen die meer gewicht verloren, wat wijst op een verband tussen de twee problemen.
Implicaties en mysteries
Deze studie laat heel mooi zien dat HD-modelmuizen problemen hebben met hun darmen die waarschijnlijk bijdragen aan hun gewichtsverlies. Maar de onderzoekers hebben nog niet vastgesteld dat dit ook gebeurt bij mensen met de ziekte van Huntington. Onderzoek bij mensen zal zeer belangrijk zijn om de relevantie van deze bevindingen te begrijpen. Dit is zeker de moeite waard – dunne mensen lijken ernstigere symptomen te hebben bij HD, dus het verbeteren van de voeding zou HD-patiënten echt kunnen helpen. Deze studie legt de basis voor meer studies bij mensen met HD.
Meer informatie
Voor meer informatie over ons openbaarmakingsbeleid, zie onze FAQ…
