De Universiteit van New Orleans heeft GEEN geneesmiddel voor de ziekte van Huntington ontdekt

Een recent persbericht van de Universiteit van New Orleans (UNO) beweert dat hun onderzoekers een “manier hebben ontdekt om symptomen van de dodelijke ziekte van Huntington te vertragen”. Muziek in de oren van HD-familieleden overal. Maar komt de wetenschap overeen met de hype? Het korte antwoord is helaas nee.

De wetenschap

De wetenschap achter het persbericht richt zich op het eiwit Rhes. De laatste twee letters van zijn naam staan voor ‘Verrijkt in het Striatum’, omdat het deel van de hersenen waar het meeste Rhes wordt gevonden het striatum heet.

Toevallig is het striatum ook de plek waar neuronen vroeg afsterven bij de ziekte van Huntington. Om die reden, en omdat het betrokken is bij het vertellen aan cellen welke eiwitten ze moeten afbreken, heeft Rhes de interesse gewekt van onderzoekers die proberen HD te begrijpen en behandelingen te ontwikkelen.

Eerder onderzoek heeft gesuggereerd dat het Rhes-eiwit een ‘medeplichtige’ zou kunnen zijn van het gemuteerde Huntingtine-eiwit bij het beschadigen van neuronen. Het beeld was echter niet duidelijk, aangezien anderen hebben ontdekt dat het ook beschermende effecten zou kunnen hebben. Rhes blijft dus een beetje een puzzel.

Onder leiding van Dr. Gerald LaHoste produceerden onderzoekers aan de UNO speciale muizen door genetische manipulatie en kruising. Ze wilden zien of muizen die het schadelijke gemuteerde huntingtine-eiwit aanmaken het beter of slechter deden als ze ook minder dan de normale hoeveelheid Rhes aanmaakten.

De Rhes-deficiënte ‘HD-muizen’ werden met succes gefokt en gedurende zes maanden geobserveerd via een reeks tests. De Rhes-deficiënte muizen werden nog steeds ziek en ontwikkelden bewegingsproblemen, maar deden dit langzamer dan de ‘HD-muizen’ die een normale hoeveelheid Rhes produceerden. Het verschil vertegenwoordigde ongeveer twee maanden achteruitgang.

Deze verbetering in de bewegingssymptomen van de muizen is bemoedigend, maar was niet het hele verhaal. Net als bij HD-patiënten krimpen de hersenen van deze ‘HD-muizen’. Het blijkt dat het Rhes-deficiënt maken van muizen, op zichzelf, ook hersenkrimping veroorzaakte. Uiteraard is hersenkrimping niet iets waar we naar op zoek zijn als bijwerking bij een therapie voor HD.

Dit zou een bemoedigend begin kunnen zijn van een lange reis, maar de hoeveelheid werk om van een genetisch manipulatie-experiment als dit naar een medicijn te komen om menselijke patiënten te helpen is enorm, en zal vele jaren duren, met de mogelijkheid tot mislukking in elke fase, vooral bij de sprong van muizen naar mensen.

Er zijn veel redenen waarom resultaten bij dieren vaak niet vertaald kunnen worden naar patiënten. Hier is het de moeite waard op te merken dat de muizen in dit werk slechts een klein fragment van het huntingtine-eiwit produceren, wat ze een minder nauwkeurig model van menselijke HD maakt dan sommige andere muizen die hadden kunnen worden gebruikt. En de gerapporteerde vertraging van 16% in symptomen, hoewel beter dan niets, is zeker niet de grootste verbetering die is gezien bij een genetische manipulatie.

Het persbericht

Persberichten zijn een tweesnijdend zwaard. Ze zijn een nuttige manier om het woord te verspreiden over wetenschappelijke doorbraken. Maar te vaak worden ze geschreven op manieren die aandacht trekken maar de gepubliceerde wetenschappelijke bevindingen overdrijven.

Om het beleefd te zeggen, we hebben grote bedenkingen bij het persbericht dat UNO koos om uit te brengen om dit werk aan te kondigen. Het bevat een aantal beweringen die de hoop van mensen kunnen verhogen voor toekomstige vooruitgang die zeer onwaarschijnlijk zal worden geleverd.

Hier kunnen veel redenen voor zijn, en om duidelijk te zijn, we zeggen niet dat iemand opzettelijk heeft geprobeerd te misleiden. Maar ‘overdrijven’ is iets waar wetenschappers en universiteiten zich tegen moeten wapenen.

“Vertragen van symptomen van HD”

Beginnend bij de top, beweert de kop dat de onderzoekers een “Manier hebben ontdekt om symptomen van de dodelijke ziekte van Huntington te vertragen”.

Zoals we nu weten, hebben ze eigenlijk een kunstmatige genetische manipulatie ontdekt die muizen minder gevoelig maakt voor de effecten van de HD-mutatie, maar ook gekrompen hersenen hebben. Hoewel het waar is dat de symptomen werden vertraagd, krijgen muizen geen ziekte van Huntington. Alle onderzoekers weten dit, dus iedereen die persberichten publiceert op het gebied van HD moet vermijden koppen te maken die kunnen worden aangezien voor de ‘genezing’ aankondiging die we allemaal hopen te lezen als we wakker worden.

Maakt een beetje creatief schrijven van koppen echt uit? Ja – en hier is waarom.

Om nieuwe HD-medicijnen bij patiënten te krijgen, hebben we geneesmiddelenonderzoeken nodig, die over het algemeen honderden patiëntvrijwilligers vereisen, getrokken uit een populatie van drukke mensen die proberen een normaal leven te leiden. De ziekte van Huntington is vrij zeldzaam, en momenteel kiest slechts ongeveer 20% van de mensen met risico op HD ervoor om zich te laten testen. Dus de pool van vrijwilligers die ons fysiek helpt bij het ontwikkelen van medicijnen is vrij klein, en we vertrouwen op de goede wil en het vertrouwen van mensen in de wetenschappelijke gemeenschap.

Elke keer dat iemand een kop leest die goed nieuws voor HD-families verkondigt, en vervolgens teleurgesteld is wanneer de wetenschap niet levert wat de kop beloofde, is er een risico dat we een vrijwilliger verliezen – waardoor de komst van effectieve behandelingen een beetje verder weg wordt geschoven. Dat is een absolute tragedie, en een die gemakkelijk te vermijden is door verantwoordelijke publieke betrokkenheid.

“De eerste behandeling?”

Vervolgens zegt de hoofdauteur van het artikel, Dr. LaHoste, “Ik geloof dat deze bevindingen belangrijk zijn omdat ze kunnen leiden tot de ontwikkeling van de eerste behandeling voor deze verschrikkelijke ziekte.” Maar de Rhes-route is een relatieve nieuwkomer op de lijst van doelen voor de ontwikkeling van medicijnen tegen de ziekte van Huntington, en de kloof tussen het genetisch manipuleren van een doel zoals LaHoste’s team hier deed, en een pil die door patiënten wordt ingenomen, duurt vele jaren om te overbruggen.

Dus LaHoste’s verklaring overschat mogelijk het potentieel van dit werk. Maar tegelijkertijd onderschat het de vooruitgang in het ontwikkelen van medicijnen die is gemaakt door de wereldwijde HD-onderzoeksgemeenschap

In feite zijn experimentele behandelingen zoals het stilleggen van het huntingtine-gen zo geavanceerd dat we verwachten dat menselijke proeven bij patiënten met de ziekte van Huntington binnen een jaar of zo zullen beginnen – behandelingen met de hoogste hoop op succes die we ooit hebben gezien.

Dus, hoewel het theoretisch mogelijk is dat op Rhes gerichte medicijnen de eerste behandelingen kunnen zijn om HD te vertragen, zijn er veel andere benaderingen die dichter bij succes zijn.

Waarom staan statines erin?

Eén verklaring in het persbericht is bijzonder verbijsterend. Er staat: “Op basis van hun bevindingen geloven ze dat een klasse van cholesterolverlagende medicijnen, genaamd statines, de symptomen van de ziekte van Huntington bij mensen aanzienlijk zou kunnen vertragen.” Wat vreemd is, is dat noch cholesterol noch statines worden genoemd in het eigenlijke onderzoeksartikel. Bovendien kennen we geen verband tussen Rhes en statines.

Deze verklaring lijkt dus niet gerechtvaardigd door het gerapporteerde wetenschappelijke werk, en heeft het potentieel om grote verwarring te veroorzaken onder patiënten en familieleden. Om duidelijk te zijn, er is geen bewijs dat het nemen van statines nuttig is voor HD, uit enig werk gedaan bij dieren, mensen of iets anders.

Muizen zijn geen mensen!

Iets lager valt het persbericht in een veelvoorkomende val. Bij het rapporteren van de vertraging in het begin van symptomen bij de genetisch gewijzigde muizen, staat er: “In verhouding tot de levensduur van deze muizen, vertaalt de vertraging zich naar ongeveer vijf jaar bij mensen.”

Naar onze mening is dit een zeer onverstandige suggestie. Zelfs LaHoste’s originele onderzoeksartikel waarschuwt dat “het moeilijk is om levensduur tussen soorten te vergelijken”, en iedereen die HD-onderzoek volgt weet dat tot nu toe, van de vele medicijnen die HD-muismodellen hebben geholpen, geen enkel enig voordeel heeft opgeleverd bij menselijke patiënten.

Het voorspellen van menselijke voordelen op basis van muizenwerk – vooral in zo’n specifieke termen, loopt het risico valse hoop te creëren, gevolgd door echte teleurstelling.

Wat kunnen we hiervan leren?

Al met al hebben we hier een vrij eenvoudige studie die een bescheiden voordeel rapporteert van de genetische manipulatie van HD-modelmuizen, samen met een potentieel zorgwekkende bijwerking. Het biedt enige ondersteuning voor verder onderzoek naar Rhes bij de ziekte van Huntington, maar is nog ver verwijderd van direct voordeel voor HD-patiënten. Werk aan de Rhes-route wordt voortgezet in verschillende laboratoria en als er een grote doorbraak is, laten we het je weten.

Maar het persbericht dat de publicatie van het artikel vergezelde, is een opvallend voorbeeld van hoe – zelfs als niemand die erbij betrokken is kwaad in de zin heeft – verwachtingen kunnen worden opgeblazen door hype, wat het risico met zich meebrengt dat onze inspanningen om onderzoek te bevorderen door de betrokkenheid van HD-familieleden worden geschaad.

Bovenal dringen we er bij wetenschappers en mediaprofessionals op aan voorzichtigheid en verantwoordelijkheid te betrachten bij het voorbereiden van persberichten voor het publiek. Het Communicatiebureau van UNO reageerde niet op ons verzoek om commentaar op dit persbericht.

Om jezelf te helpen hoop van hype te onderscheiden bij het lezen van persberichten in de toekomst, bekijk ons artikel ‘Tien Gouden Regels voor het lezen van een wetenschappelijk nieuwsbericht’.

Meer informatie

• Het onderzoeksartikel in PLoS One (open access)
• Het persbericht van de Universiteit van New Orleans
• Tien gouden regels voor het lezen van een wetenschappelijk nieuwsbericht